Atopowe zapalenie skóry (AZS) to jedna z najczęstszych przewlekłych chorób dermatologicznych u dzieci. Charakteryzuje się suchą, swędzącą i zaczerwienioną skórą, często powodując dyskomfort oraz trudności w codziennym funkcjonowaniu. Zrozumienie przyczyn, objawów i skutecznych metod leczenia AZS u najmłodszych jest ważne dla zapewnienia im komfortu i dobrego samopoczucia. W artykule kompleksowo omówimy tę chorobę, dostarczając rzetelnej wiedzy rodzicom i opiekunom.
Czym jest atopowe zapalenie skóry u dzieci?
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła, zapalna choroba skóry o podłożu alergicznym. Występuje najczęściej u niemowląt i małych dzieci, charakteryzując się uporczywym świądem, suchością oraz zmianami rumieniowo-wypryskowymi. AZS jest wynikiem nieprawidłowej reakcji układu immunologicznego na czynniki środowiskowe, takie jak alergeny pokarmowe, pyłki roślin czy substancje chemiczne.
Przyczyny atopowego zapalenia skóry u dzieci
Etiologia AZS jest wieloczynnikowa, a do najważniejszych przyczyn zalicza się:
Predyspozycje genetyczne
Badania wskazują, że dzieci, których rodzice cierpią na choroby alergiczne, mają znacznie wyższe ryzyko rozwoju AZS – nawet do 70% w przypadku, gdy oboje rodzice są chorzy. Wiąże się to z nieprawidłowościami w budowie i funkcjonowaniu bariery naskórkowej.
Alergie i nadwrażliwość
AZS często towarzyszy alergii pokarmowej lub wziewnej. Najczęstsze alergeny to białko mleka krowiego, jaja kurze, soja, pszenica oraz orzechy. Kontakt z tymi substancjami wywołuje reakcję zapalną skóry.
Czynniki środowiskowe
Istotną rolę odgrywają również czynniki środowiskowe, takie jak zanieczyszczenie powietrza, klimat czy stres. Mogą one nasilać objawy lub przyczyniać się do wystąpienia pierwszych objawów choroby.
Zaburzenia bariery naskórkowej
Nieprawidłowa budowa i funkcjonowanie bariery ochronnej skóry, spowodowane m.in. defektem białka filagryny, ułatwia wnikanie alergenów i substancji drażniących, co wywołuje reakcję zapalną.
Objawy atopowego zapalenia skóry u dzieci
Charakterystycznymi objawami atopowego zapalenia skóry u dzieci są:
Suchość i świąd skóry
Jednym z głównych i najbardziej uciążliwych objawów jest uporczywy, nasilający się zwłaszcza wieczorem i w nocy, świąd skóry. Towarzyszy mu nadmierne wysuszenie i łuszczenie się naskórka.
Zmiany skórne
Na skórze pojawiają się zaczerwienione, swędzące zmiany w postaci grudek, pęcherzyków, a także ogniska lichenizacji (pogrubienie i przebarwienie skóry). Zmiany lokalizują się najczęściej na twarzy, szyi, zginaczach kończyn oraz owłosionej skórze głowy.
Nawracający przebieg
AZS charakteryzuje się naprzemiennym występowaniem zaostrzeń i okresów remisji. Objawy mogą ulegać nasileniu pod wpływem czynników drażniących, takich jak poty, niektóre tkaniny czy alergeny.
Zaburzenia snu i rozdrażnienie
Nasilony świąd często prowadzi do niepokoju, rozdrażnienia i zaburzeń snu u dzieci. Drapanie się może powodować wtórne infekcje skóry.
Więcej informacji na temat AZS u najmłodszych członków rodziny znaleźć można na stronie A-DERMA.
Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry u dzieci
Badanie kliniczne
Lekarz na podstawie charakterystycznych objawów, takich jak świąd, zmiany skórne i ich lokalizacja, może postawić wstępną diagnozę atopowego zapalenia skóry.
Testy alergiczne
W celu potwierdzenia podłoża alergicznego choroby, przeprowadzane są testy punktowe na alergeny pokarmowe i wziewne. Badanie krwi na stężenie przeciwciał IgE może również dostarczyć istotnych informacji.
Kryteria diagnostyczne
W diagnostyce AZS stosuje się tzw. kryteria Hanifina i Rajki, uwzględniające m.in. świąd, charakter zmian skórnych, przewlekły przebieg, wywiad rodzinny w kierunku alergii.
